In het afgelopen jaar heeft Nederland een opmerkelijke stijging gezien in het aantal zonnepanelen op daken, en een opvallende daling in het energieverbruik. Deze trends worden aangewakkerd door de situatie in Oekraïne en de snel stijgende energieprijzen in 2022. Laten we eens dieper ingaan op deze ontwikkelingen die onze weg naar een duurzamere toekomst verlichten.

Zonnepanelen: Een Zonovergoten Toekomst

Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft Nederland in het afgelopen jaar een opvallende groei in het aantal zonnepanelen mogen verwelkomen. Deze groei werd gevoed door de hoge gasprijzen als gevolg van de Oekraïense crisis. Huishoudens en kleine bedrijven zochten naar duurzame en kostenefficiënte alternatieven, wat resulteerde in een indrukwekkende toename van ruim 50 procent in de opwekking van zonne-energie ten opzichte van het voorgaande jaar.

Sinds 2019 is de opgewekte stroom uit zonne-energie meer dan verdrievoudigd. In vergelijking met 2021 bedroeg de totale groei een indrukwekkende 30 procent. Hiermee prijkt Nederland bovenaan de Europese lijst van landen met de hoogste opgewekte zonne-energie per inwoner. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn inmiddels meer dan 2 miljoen daken van woningen bedekt met zonnepanelen.

Hoewel er recentelijk een lichte daling is in het aantal aanvragen voor zonnepanelen sinds de zomer, zoals gemeld in de pers, kan dit mogelijk toegeschreven worden aan de gedaalde energieprijs en het voornemen van de Tweede Kamer om de salderingsregeling af te schaffen. Deze regeling beloont huishoudens voor de opgewekte zonne-energie die zij niet zelf verbruiken.

De RVO voorspelt desondanks dat de opwekking van zonne-energie tot 2025 zal stijgen tot bijna 31 gigawattpiek, vergeleken met 19 GWp eind vorig jaar. Volgens deze overheidsinstantie is maar liefst 8 procent van alle daken en parkeerplaatsen zonder grote aanpassingen geschikt voor zonnepanelen, wat een potentieel van 13 GWp aan zonne-energie vertegenwoordigt. In 2022 kwam 15 procent van het totale elektriciteitsgebruik in Nederland voort uit zonne-energie.

Een opmerkelijke daling van het energieverbruik

Het energieverbruik per Nederlander bereikte het laagste niveau sinds 1970 in 2022 aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Deze daling wordt voornamelijk toegeschreven aan een afname in het gasverbruik als gevolg van de Oekraïense crisis.

De oorlog, die in februari 2022 begon, leidde tot aanzienlijk hogere energieprijzen. Hierdoor werden sommige mensen voorzichtiger met hun verwarming uit vrees voor een hoge energierekening. Afgelopen zomer bereikte de gasprijs zelfs het indrukwekkende bedrag van 345 euro per megawattuur. Inmiddels zijn de energieprijzen aanzienlijk gedaald.

Het energieverbruik per persoon piekte tussen 1995 en 2010. Sindsdien is het verbruik gestaag gedaald, mede dankzij energiezuinigere woningen en auto’s. Steeds meer huizen stappen over op duurzame energiebronnen zoals aardwarmte, terwijl de milde winters van de laatste jaren ook bijdragen aan de afname in energieverbruik. In 2022 bedroeg het energieverbruik per persoon 154 gigajoule, vergeleken met 173 gigajoule het jaar ervoor.

Verder is Nederland in toenemende mate afhankelijk geworden van buitenlands gas, doordat de gaswinning in Groningen is verminderd. Onlangs is zelfs volledig gestopt met gaswinning vanwege de aardbevingsrisico’s en de schade die dit met zich meebrengt voor de lokale bevolking. Niettemin bestaat de mogelijkheid dat de gaskraan komend jaar weer wordt geopend indien er meer gas nodig is tijdens de winter.

Conclusie: Op weg naar een duurzame toekomst

De combinatie van een explosieve groei in het gebruik van zonnepanelen en een opmerkelijke daling in het energieverbruik markeert een belangrijke verschuiving naar een duurzamere toekomst voor Nederland. Deze ontwikkelingen tonen aan dat de druk van de hoge energieprijzen en de situatie in Oekraïne een positieve impuls hebben gegeven aan de overgang naar duurzamere energiebronnen. Met ruim 2 miljoen bedekte daken en een voorspelde groei naar 31 gigawattpiek aan zonne-energie in 2025, is Nederland goed op weg om een lichtend voorbeeld te worden in de strijd tegen klimaatverandering.