Nederlanders bespaarden heel veel energie in 2022
In 2022 bereikte Nederland een mijlpaal op het gebied van energiebesparing. Het energieverbruik per Nederlander daalde naar het laagste niveau sinds 1970, met een opmerkelijke reductie van 173 naar 154 gigajoule. Deze spectaculaire afname is voornamelijk toe te schrijven aan een opvallende daling in het gasverbruik, als gevolg van de geopolitieke situatie in Oekraïne en de daardoor hoge energieprijzen.
Nederland, bekend om haar pragmatische aanpak en innovatieve oplossingen, was in 2022 voor 77 procent afhankelijk van energie uit het buitenland. Een percentage dat sinds de opening van de Staatsmijnen in Limburg in 1906 niet meer zo hoog lag. Recentelijk (2023) is de gaskraan in Groningen gesloten vanwege de aardbevingen in de regio, wat de dringende noodzaak voor verdere verduurzaming van onze energievoorziening onderstreept.
De trend van dalend energieverbruik per inwoner begon in 1995 en zet zich door ondanks de bevolkingsgroei sinds 2013. Deze gunstige ontwikkeling is te danken aan de groeiende efficiëntie van woningen en auto’s, evenals de invloed van steeds mildere winters.
Met name na de Russische inval in Oekraïne hebben de energieprijzen aanzienlijk gepiekt. Deze scherpe stijging zorgde ervoor dat mensen bewuster omgingen met hun energieverbruik, uit vrees voor hoge rekeningen. Gelukkig zijn de prijzen inmiddels weer gedaald, maar de ervaring heeft velen bewuster gemaakt van hun energieconsumptie.
Een andere opvallende ontwikkeling is de verschuiving in de bronnen van onze energievoorziening. Tot 2018 was meer dan 90 procent van de verbruikte energie in Nederland afkomstig van fossiele brandstoffen. Het afgelopen jaar zagen we hierin een positieve verandering, waarbij dit percentage is gedaald naar 83 procent. Deze verschuiving is een cruciale stap richting een duurzamere en meer veerkrachtige energievoorziening.
Deze ontwikkelingen laten zien dat Nederland op de goede weg is naar een duurzamere toekomst. Echter, er is nog veel werk aan de winkel. Het is van essentieel belang dat we blijven investeren in innovatie en technologieën die ons helpen om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verder te verminderen. Daarnaast is het stimuleren van energiebesparende maatregelen in woningen en bedrijven van groot belang.
Samen kunnen we de positieve trend voortzetten en streven naar een nog duurzamere en energiezuinigere samenleving. Laten we deze uitdaging met open armen aannemen en werken aan een schone, groene toekomst voor ons land.
Nul op de meter: haalbaar of niet?
Nul op de meter: twee categorieën
Wie zich inleest in energie neutrale woningen, een passief huis, of ‘nul op de meter’ huis, ziet dat er eigenlijk twee categorieën zijn waar we rekening mee moeten houden en wel nieuwbouw en renovatie.
Nieuwbouw is wat gemakkelijker te begrijpen en te realiseren. Huizen worden sowieso steeds zuiniger gebouwd. Ze zijn beter geïsoleerd en het geld om de energiekosten te beperken kan effectief worden geïnvesteerd.
Nog interessanter wordt het als met een lening het huis energieneutraal gemaakt kan worden. Wanneer de rente en aflossing van deze lening lager zijn dan de kosten voor gas en stroom, dan wordt iedereen plots voorstander. Op de site van eigen huis wordt het systeem uitgelegd.
Een gemiddelde woning in Nederland heeft maandelijks 165 euro energiekosten. Bij een lening die in 15 jaar wordt afgelost, komt een bedrag beschikbaar van 24.000 euro dat kan worden ingezet om het huis passief of energie neutraal te maken. Er worden momenteel pakketten ontwikkeld waarmee het mogelijk moet zijn om binnen een periode van 10 dagen een huis energieneutraal te maken voor dit bedrag van 24.000 euro. Lukt dat, dan is er sprake van een doorbraak.
Renovatie en nul op de meter
Het is natuurlijk geweldig als passieve nieuwbouwhuizen gerealiseerd worden, maar de meeste winst is te behalen in de huursector. Want in de zestiger en zeventiger jaren zijn in ons land enorme aantallen huurhuizen gebouwd die niet energiezuinig zijn. De bewoners van deze huizen hebben gemiddeld hoge energierekeningen. En een huis zo renoveren dat het een nul op de meter huis wordt, is moeilijker dan bij nieuwbouw.
En toch gloort ook hier hoop aan de horizon. Verschillende aannemers ontwikkelen concepten die hen in staat stellen om binnen een week een energieslurpend huis energieneutraal te maken. De verhuurder van de woningen financiert de verbouwing en verrekend de extra kosten in de huur. Die mag hoger worden want de energiekosten tuimelen naar beneden. Renovatieprojecten in het noorden zoals dat van Accolade laten zien dat het mogelijk is om tegen behap- en financierbare kosten klinkende resultaten te boeken.
Is de Tesla Powerwall interessant voor Nederland?
Sinds 2017 is de Tesla Powerwall op de markt. Je kunt er energie mee opslaan. Maar is de Powerwall ook interessant voor bezitters van zonnepanelen in Nedeland? Een overzicht van de voor- en nadelen.
Energieneutraal nu ook voor huurders
Voor degenen die een huis huren van een woningbouwcorporatie is het een heel ander geval. Zij zijn bijna altijd afhankelijk van de bouw- of renovatieplannen van de verhuurder van hun woning.
Energieneutraal huis voor huurders
Die woningcorporaties zijn weliswaar geïnteresseerd in het klimaatneutraal maken van de huizen in hun portefeuille, maar tegelijkertijd ook voorzichtiger. Want het gaat niet alleen om heel veel huizen, maar het kost meestal veel meer geld om een bestaand huis energieneutraal te maken, dan een nieuw energieneutraal huis van de grond af op te bouwen.
Bij deze woningcorporaties is de meeste winst te behalen. Er staan namelijk in ons land héél erg veel slecht of matig geïsoleerde huizen die in het bezit zijn van woningcorporaties. Deze huizen verbruiken een enorme hoeveelheid energie voor verwarming en hebben ook vaak een hoge elektriciteitsbehoefte. Wie deze huizen energieneutraal maakt, slaat een enorme slag voor de woningbouwvereniging, de huurder en het milieu.
Accolade maakt huizen energieneutraal
Woningbouwcorperatie Accolade in Heerenveen is op dit gebied een voorloper. Onlangs werden 16 bestaande huizen volgens het built4u concept onderhanden genomen zo bericht Bouwwereld. Vijf dagen later waren alle zestien huizen energieneutraal. Tijdens de renovatiewerkzaamheden konden de bewoners gewoon in hun huis blijven wonen. Er hoefde niet buiten de deur gelogeerd te worden.
Een winterjas voor uw energieneutraal huurhuis?
De zestien woningen zijn allereerst voorzien van een nieuwe voorgefabriceerde buitengevel met daarin nieuwe raamkozijnen met driedubbel glas. Er is vloerisolatie geplaatst, een comfort ventilatiesysteem met warmteterugwinning. Verder is er gekozen voor een geïntegreerd dak, goed geïsoleerd en aan de juiste zijde bijna volledig voorzien van zonnepanelen.
Het systeem heeft daarmee veel weg van een winterjas voor de woning, misschien niet helemaal de juiste term, want een deze winterjas blijft ook in de zomer gewoon staan. De woningen van Accolade worden energieneutraal doordat er een extra nieuwe schil omheen gezet is, die het comfort verhoogt en het energieverbruik omlaag brengt.
Tevreden huurders
De zestien families die wonen in de energieneutrale woningen zijn tevreden over de renovatie en uitvoering van het project. De huren van de woningen gaan omhoog, maar daar staat tegenover dat de energierekening harder daalt dan dat de huur stijgt. Ze houden gemiddeld 50 euro per maand meer over dan voor de renovatie.
En zo lijkt dit project van Accolade alleen maar winnaars te hebben en navolging te verdienen. Want wie wil nu geen energieneutraal huis als dat direct geld oplevert? Built4Uzou hiermee wel eens een hele grote markt kunnen hebben aangeboord. Het is is een samenwerkingsverband van diverse bedrijven, waaronder Kingspan Unidek, Doorwin en Zehnder – J.E. StorkAir en adviseurs Trecodome, The Source Group en Van Aken Architecten.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Tocardo Tidal maakt elektriciteit uit stromend water
De turbines van Tocardo Tidal maken elektriciteit en lossen een probleem op voor netbeheerders en wel als volgt:
Op een zonnige winderige voorjaarsdag ontstaat in Duitsland al snel een probleem. De zonnepanelen in het land beginnen te snorren en door de wind worden de Duitse windmolens actief en beginnen ook elektriciteit te produceren. Door het grote aantal panelen en molens wordt een onvoorstelbare hoeveelheid elektriciteit geproduceerd en dat leidt tot problemen. Problemen voor de netbeheerders die niet weten waar ze met de stroom heen moeten. En problemen voor de planners van energie-centrales die voor een constante stroomproductie moeten zorgen. Door de onvoorspelbaarheid van zon- en windstroom valt het niet altijd mee om een stabiele aanvoer te realiseren. De problemen beperken zich niet tot Duitsland maar slaan ook door naar de omringende landen, waaronder Nederland.
Is er dan géén duurzame manier van productie die wél betrouwbaar is qua prestatie en levering? Jawel hoor, getijde-stroom die wordt opgewekt bij spui-dammen, in zee en in rivieren is uiterst voorspelbaar. Je kunt vrij redelijk bepalen hoeveel stroom er geproduceerd gaat worden. Tocardo Tidal Turbines, een Nederlands bedrijf dat gevestigd is in Den Oever levert – zoals de naam al doet vermoeden getijde-systemen die elektriciteit opwekken.
Tocardo Tidal: projecten in Nederland
De turbines van Tocardo Tidal draaien al vijf jaar in de Afsluitdijk en binnen een jaar start een flinke centrale bij het Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek op Texel. Verder staan nog plannen op stapel om turbines te gaan plaatsen in de Brouwersdam in Zeeland. Tenminste als die binnenkort uit milieuoverwegingen op een aantal plaatsen wordt open gemaakt, waarna de Tocardo Tidal turbines aan de slag kunnen. Het management van Tocardo Tidal zou graag een centrale plaatsen in de Oosterscheldekering. Niet alleen omdat het een van de meest bekende keringen ter wereld is, maar ook omdat een getijdecentrale daar 16 tot 18 uur per dag elektriciteit kan leveren.
Kosten getijde-centrale
Elektriciteit uit een getijde-centrale kost momenteel circa 30 cent per kilowattuur. En dat is meer dan de kosten bij zonnepanelen, of windenergie, om nog maar niet te spreken van een kerncentrale of vervuilende kolencentrale. Want deze laatste twee maken stroom voor nog geen 5 cent.
Maar toch. Op school ‘vroeger’ een kleine 30 jaar geleden, leerden we dat Rusland misschien wel de grootste oliereserves ter wereld had, maar dat die economisch niet exploitabel waren. Ze zouden er nooit geld mee gaan verdienen. Inmiddels weten we wel beter. Door de gestegen prijzen zijn Russisch gas en olie een factor van belang.
En zo zou het natuurlijk ook kunnen gaan met de Tocardo Tidal turbines. Die leveren nu nog relatief dure stroom, maar er is sprake van een leercurve. In een rivier in Nepal wordt al stroom gemaakt voor 8 cent. Weliswaar onder ideale condities, maar door schaalvergroting en heel veel experimenteren worden de installaties in rap tempo beter en goedkoper.
En daarmee hebben de getijdecentrales van Tocardo Tidal een uitstekende toekomstverwachting en kan het bedrijf een flinke bijdrage leveren aan een duurzamere planeet. En dat je daar dan ook nog eens qua productie de klok op gelijk kunt zetten, dat is natuurlijk mooi meegenomen. Wordt vervolgd…
Bavaria wil binnen 8 jaar de zuinigste bierbrouwer ter wereld zijn
Als particulieren bewuster omgaan met energie dan is dat goed voor het milieu. Er zijn immers heel veel particulieren. Veel meer dan dat er bedrijven zijn. Maar als groter bedrijven bewust omgaan met energie, dan heeft dat verstrekkende gevolgen. Want grote bedrijven gebruiken vaak ook enorme hoeveelheden gas en elektriciteit.
Wie uit Brabant komt weet dat Lieshout niet zo’n heel erg groot dorp is. Lieshout staat bekend als de thuisbasis van bierbrouwer Bavaria. En deze Brabantse Bierbrouwer heeft aangegeven binnen acht jaar de meest zuinigeste bierbrouwerij van de wereld te worden. Een ambitieus plan.
Gas en stroom besparen
Bavaria maakt in Lieshout per kaar een kleine 600 miljoen liter bier, zeg maar en kleine 3 miljard glazen. En daarvoor is 28.000.000 m3 gas nodig (28 miljoen kuub) en 48.000.000 kilowatuur aan elektriciteit. Volgens de directie gaan het verbruik van gas en elektriciteit terug gedrongen worden met een kleine 20 procent. Dat scheelt per jaar zes miljoen kuub gas, of zoals een zegdsman fijntjes opmerkt in het ED, het hele gasverbruik van alle inwoners van Lieshout en het nabij gelegen Mariahout.
Bavaria gaat dus minder gas en elektriciteit verbruiken, maar ook minder water. De flessen worden niet langer voorgespoeld met water maar met lucht, ook dat loopt in de papieren.
Wat ook een behoorlijke invloed heeft als je de zuinigste bierbrouwerij van de wereld wilt worden is het feit dat de biogasinstallatie van Bavaria nu al gevoed wordt met slib uit de eigen waterzuiveringsinstallatie. Hierbij komt 1 miljoen kuub gas per jaar vrij dat intern wordt gebruikt.
Goed voorbeeld doet volgen
De doelstellingen van Bavaria zijn ambitieus. Een besparing van 20% in acht jaar is flink. Het is dan ook een initiatief dat het volgen meer dan waard is. Want als grote bedrijven echt werk maken van de vermindering van het gebruik van energie, dan vaart iedereen daar wel bij.
Bavaria belooft ondertussen om in het jaarlijkse milieuverslag melding te blijven maken van de gerealiseerde voortgang.
Wordt vervolgd…
Beurs Veluwe Duurzaam op 18-19 november in Nunspeet
De Veluwe is misschien wel het groenste stukje Nederland. Maar wie dat zegt denkt eerder aan de natuur dan aan duurzaamheid. Maar daarin komt verandering. Want als het aan de exposanten van de Beurs Veluwe Duurzaam ligt, dan wordt de Veluwe niet alleen groen maar ook duurzaam.
Op 18 en 19 november zijn bezoekers welkom in de Veluvine in Nunspeet voor informatie over;
zonnecellen, duurzaam bouwen, micro-wkk, zonnepanelen, warmtepompen, pelletkachels, isolatieproducten, warmteterugwinning energiebesparing, elektrisch vervoer, verlichting, ventilatie, energiebewust werken en inkopen, houtskeletbouw, biomassa, duurzame inrichting, duurzame bouwmaterialen.
Een imposante lijst. Veluwe Duurzaam is een initiatief van de gemeentes Putten, Ermelo, Nunspeet, Elburg en Oldenbroek.
Het is goed dat ook op gemeentelijk niveau pogingen gedaan worden om Nederland te verduurzamen.
Warmwaterbron in Overijssel geeft water van 73 graden celsius
Je ziet ze wel eens op TV warmwaterbronnen en geisers. Het warme bijna kokende water van de bronnen komt uit het binnenste van de aarde. De warmte die in de bronnen zit opgeslagen lijkt te komen uit een onuitputtelijke bron diep onder de aardkorst.
Je zou zo op het eerste oog zeggen dat een dergelijke warmwaterbron in Nederland of België niet voorkomt en op het eerste oog is dat ook zo. Toch is het mogelijk om ook in Nederland en de landen om ons heen gebruik te maken van de onuitputtelijke energie die onder onze in de aarde zit opgeslagen en alleen nog maar naar boven gehaald hoeft te worden.
Het bewijs daarvoor is geleverd in de Koekoekspolder in Overijssel. Er is de afgelopen tijd maar liefst twee kilometer diep geboord in de grond. Daar werd in een laag zandsteen die op zo’n 1900 meter diepte ligt warm water gevonden, water van 73 graden Celsius om precies te zijn. En dat is een hele opsteker voor de initiatiefnemers van het project. Drie komkommerkwekers uit Overijssel die al jaren aan het project werken en onlangs de eerste resultaten bekend hebben gemaakt.
De warmwaterbron die nu is aangeboord kan per uur een kleine 140 kubieke meter water van 73 graden Celsius leveren. Volgens specialisten van de provincie is er in de directe omgeving van deze bron nog eens ruimte voor een zestal gelijke installaties. Tuinders die ook belangstelling hebben voor een eigen warmwaterbron kunnen rekenen op een forse subsidie van de provincie Overwijssel.
En dat die nodig is blijkt uit de kosten van deze eerste warmwaterbron in Nederland. De totale kosten bedroegen een kleine 8 miljoen euro. De initiatiefnemers leenden 2,2 miljoen bij de gemeente Kampen, 4,5 miljoen bij de provincie en ze kregen ook nog eens 2 miljoen subsidie uit de Mei-regeling.
En aangezien het merendeel leningen betreft, wordt duidelijk dat creëren van een warmwaterbron in Nederland niet voor iedereen is weggelegd. Wie een warmwaterbron wil zal dienen te beschikken over aanzienlijke financiële middelen en behoorlijk wat doorzettingsvermogen. Er is nog niet helemaal duidelijk of de warmwaterbron hiermee een rendabele investering is, maar dat zal op termijn ongetwijfeld het geval zijn.
Energie in Beeld helpt gemeenten bij behalen klimaatdoelstellingen
Ook gemeenten hebben klimaatdoelstellingen. Netbeheerders Enexis en Liander hebben voor deze gemeenten een tool ontwikkeld die hen in staat stelt meer inzicht te krijgen in het energieverbruik per wijk, straat of postcode. Met de webapplicatie ‘Energie in beeld’ kunnen gemeentes bekijken hoeveel energie er verbruikt wordt. Niet op individueel niveau, maar wel per straat of wijk.
Als gemeenten hun CO2 doelstellingen willen behalen hebben ze behoefte aan accurate data. Die wordt nu inzichtelijk gemaakt. De gemeente Haarlem is een van de gebruikers van het pakket. Aan de hand van de data worden bewoners in sommige oude wijken nu door de gemeente attent gemaakt op de voordelen die ze zouden kunnen krijgen als ze hun zolder isoleren.
Energie in Beeld is ontwikkeld in 2010. Inmiddels maken diverse gemeenten gebruik van het programma. Enexis en Liander voeren een actieve dialoog met de gebruikers om het pakket verder te verbeteren aan de hand van de input die zij geven.